Danıştay, terör kaynaklı ölüm ya da yaralanmalarda ‘sosyal risk’ ilkesine göre tazminat ödenmesi gerektiğine karar verdi
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, terörden kaynaklanan ölüm ya da yaralanmalarda İçişleri Bakanlığı ve valiliklerin, "sosyal risk” ilkesine göre tazminat ödemesi gerektiğine karar verdi. Kurul, "sosyal risk” uyarınca İstanbul’da İngiltere Başkonsolosluğu’na düzenlenen saldırıda yaralanan Abdurrahman Aydoğdu ve ailesine 265 bin lira maddi, 100 bin 500 lira manevi tazminat veren mahkeme ile Batman Belediyesi önünde göstericilerle polis arasında çıkan çatışmada hayatını kaybeden HASAN İş’in ailesine 23 bin 625 bin 64 lira maddi, 15 bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmeden mahkeme kararlarını onadı.
İstanbul’da 2003’te İngiltere Başkonsolosluğu önünde meydana gelen bombalı terör saldırısı sonrası Abdurrahman Aydoğdu ve ailesi, 265 bin lira maddi, 149 bin lira manevi tazminat istemiyle İstanbul Valiliği ve İçişleri Bakanlığı’na başvurdu. Başvurusuna cevap alamayan Aydoğdu ve 15 yakını, maddi ve manevi tazminat istemiyle dava açtı.
365 bin 500 lira
Bakanlık, güvenlik tedbirlerinin alınmasında herhangi bir eksiğin bulunmadığı, saldırı neticesi meydana gelen zarardan idarenin sorumlu tutulamayacağı, olayda "sosyal risk” ilkesinin uygulama olanağının bulunmadığını savunarak, davanın reddini istedi. İstanbul 4. İdare Mahkemesi, meydana gelen terör saldırısı nedeniyle uğranılan zararın, "sosyal risk” ilkesi uyarınca davalı İçişleri Bakanlığı ve İstanbul Valiliği’nce tazmin edilmesi gerektiği sonucuna vardı. Mahkeme, Aydoğdu’nun yüzde 95 oranındaki maluliyetini dikkate alarak, 265 bin lira maddi, 100 bin 500 lira manevi zararın yasal faiziyle davacılara ödenmesine hükmetti.
Batman Belediyesi önünde 2005’te göstericilerle polis arasında çıkan çatışmada hayatını kaybeden Hasan İş’in anne ve babası da 100’er bin lira maddi, 150’şer bin lira manevi olmak üzere toplam 500 bin lira tazminat ödenmesi istemiyle dava açtı. Diyarbakır 2. İdare Mahkemesi, dava konusu olayda İçişleri Bakanlığı’na yüklenecek bir hizmet kusuru olmasa bile davacıların uğradığı zararın "sosyal risk” ilkesi uyarınca tazmini gerektiği gerekçesiyle maddi ve manevi tazminat istemini kabul etti. Mahkeme, davacılara bilirkişi incelemesi sonucu hesaplanan 23 bin 625 bin 64 lira maddi, 15 bin lira manevi tazminatın ödenmesine karar verdi.
İki kararı da bozdu
İçişleri Bakanlığı, her iki yerel mahkeme kararını da temyiz etti. Usul yönünden terör olayları nedeniyle zarara uğrayan kişilerin maddi zararlarının 5233 sayılı Kanun hükümlerine göre, manevi zararların ise genel hükümlere tabi olduğu, bu nedenle iki davanın da reddedilmesi istendi. Temyiz üzerine Aydoğdu’ya verilen tazminat kararı Danıştay 10. Daire, İş’e verilen tazminat kararı da Danıştay 15. Daire tarafından bozuldu.
Her iki bozma kararında da, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne uyum kapsamında 2004’te çıkardığı 5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun’un yargısal ve bilimsel içtihatlarla kabul edilen "sosyal risk” ilkesinin yasalaşmış hali olduğu belirtildi. Bozma kararlarında, kanunun, terör eylemleri veya terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler sonucu uğranılan maddi zararların tazminini öngörmediği kaydedildi.
Mahkeme direndi
Danıştay 10. ve 15. dairelerin bozma kararlarına her iki idare mahkemesi de direndi. Mahkemelerin direnme kararlarında, terör eylemi nedeniyle ortaya çıkan olağan dışı bireysel zararların, "sosyal risk” ilkesi gereği idarece tazmininin gerektiği vurgulandı. Bu kararların da İçişleri Bakanlığı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na geldi. Yerel mahkemelerin kararlarını hukuka uygun bularak onayan Kurul, terör olaylarından kaynaklanan ölüm ya da yaralanmalarda "sosyal risk” ilkesine göre tazminat isteminde bulunulabileceğine hükmetti.
