Irak’ta yarın yapılacak sözde ‘bağımsız Kürdistan’ referandumu öncesi toplanan Milli Güvenlik Kurulu’nda Türkiye’nin askeri müdahale seçenekleri masaya yatırıldı.
Irak’ta yarın yapılacak sözde ‘bağımsız Kürdistan’ referandumu öncesi toplanan Milli Güvenlik Kurulu’nda Türkiye’nin askeri müdahale seçenekleri masaya yatırıldı.
Osmanlı Devleti’nin bakiyesi niteliğindeki bölgeye ilişkin yapılan en az 4 ayrı anlaşma, Irak’ın toprak bütünlüğünün bozulması halinde Türkiye’ye müdahale hakkı tanıyor. PKK ve Peşmerge eliyle uluslararası güçlerin ele geçirmeye çalıştığı Musul ve Kerkük’ün yeniden Türkiye topraklarına katılabileceği belirtiliyor. Çünkü Irak haritası değiştiği takdirde şimdiye dek yapılan tüm anlaşmalar hükmünü kaybediyor. İşte Misak-ı Milli’yi de ilgilendiren bölgeye dair şimdiye dek yapılan anlaşmaların ayrıntıları...
İlk hüküm İngiltere’yle
LOZAN ANLAŞMASI / 24 TEMMUZ 1923
Osmanlı’nın bölgeden çekilmesinin ardından Misak-ı Milli sınırları içerisindeki Musul ve Kerkük’ün Türkiye’de kalıp kalmayacağı Lozan’da İngiltere ile hükme bağlandı. Buna göre, sınırlar tam olarak belirlenene kadar iki taraf da haritayı değiştirmeye çalışmayacaktı.
Madde 3: Türkiye ile Irak arasındaki sınır 9 ay içinde Türkiye ile İngiltere arasında belirlenecektir. Sınır çizgisi konusunda alınacak karara değin, Türkiye ve Britanya Hükümetleri kesin geleceği bu karara bağlı toprakların bugünkü durumunda herhangi bir değişiklik ortaya koyacak nitelikte askersel ya da başka türlü hiçbir eylemde bulunmamayı karşılıklı olarak yükümlenirler.
Madde 16: Anlaşma, Türkiye ile sınırdaş ülkeler arasında komşuluk durumları yüzünden kararlaştırılmış.
ya da kararlaştırılacak olan özel hükümlere halel vermez.
Derinlik 75 km
ANKARA ANLAŞMASI (Türkiye ile İngiltere/Irak Arasında) / 5 HAZİRAN 1926
Musul meselesinin geleceğine dair konu Milletler Cemiyeti’nin hakemliğine havale edilince, Türkiye-Irak arasında geçici Brüksel Sınırı belirlenmiş olup bu sınır bugünkü Türkiye-Irak sınırının ilk uluslararası senedi olmuştu.
Madde 1: Türkiye ile Irak arasındaki hudut, Cemiyet-i Akvam’ın (BM) 29 Ekim 1924 tarihli toplantısında kararlaştırıldığı şekilde (Brüksel Sınır Çizgisi) kesinleşmiştir.
Madde 5: Taraflardan her biri 1. maddede belirlenen sınır hattının kesin ve bozulmaz olduğunu kabul ederek bunu değiştirmeye matuf her türlü teşebbüsten sakınmayı taahhüt eder.
Madde 10: Türkiye-Irak sınır mıntıkası 2 taraftan 75 km derinlik olarak belirtilmiştir.
Madde 11: Anlaşmanın iş bu faslını tatbik etmekle görevli yetkili memurlar şunlardır: Türkiye’nin askerî sınır kumandanı, Irak tarafından Musul ve Erbil mutasarrıfları; Türk memurları ve Irak tarafından Zaho kaymakamı ile İmâdiye, Zibar, Revanduz kaymakamlarıdır.
’Hududa riayet’
DOSTLUK ANLAŞMASI / 29 MART 1946
(Türkiye-Irak Dostluk ve İyi Komşuluk Anlaşması)
Madde 1: Taraflar birbirinin ülke bütünlüğüne ve 1926 tarihli Ankara Antlaşması ile belirlenmiş ve çizilmiş olan aralarındaki hududa riayet etmeyi taahhüt ederler.
Sıcak takip
SINIR GÜVENLİĞİ ANLAŞMASI - ŞUBAT 1983
1980’li yılların başında bölgede bölücü terör örgütünün ortaya çıkmasıyla birlikte; iki devletin birbirlerine önceden haber vermek koşuluyla teröristlere yönelik sıcak takip yapabileceklerini ihtiva eden ’Sınır Güvenliği ve İşbirliği Antlaşması’ 1983 Şubat’ında imzalanmıştı.
Bu antlaşmanın devamı niteliğinde olup terör örgütünün eylemlerini artırmasına bağlı olarak 15 Ekim 1988’de imzalanan ’Türkiye-Irak Güvenlik Protokolü’ de sıcak takip hattını 5 km olarak belirlemiştir.
TANKLAR HAZIR
Türk Silahlı Kuvvetlerince (TSK) Şırnak’ın Silopiilçesindeki habur Sınır Kapısı yakınlarında başlatılan tatbikat 6’ncı gününe girdi. Tankların manevra yaptığı tatbikat alanında askerler çevre güvenliği sağladı. Habur Sınır Kapısı yakınlarındaki tır parkı karşısında 18 Eylül’den bu yana devam eden tatbikatta zırhlı araçlar ve tanklar manevra eğitimi gerçekleştirdi.
YENİ AŞAMAYA GEÇİLDİ
Türk Silahlı Kuvvetleri, Silopi-Habur bölgesindeki tatbikatın seviyesini yükseltti. Tatbikatın ikinci safhası ilave birliklerin de katılımıyla devam ediyor. Genelkurmay Başkanlığından yapılan bilgilendirmede, Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından Silopi-Habur bölgesinde icra edilen tatbikatın ikinci safhasına, ilave birliklerin de katılımıyla devam edildiği belirtildi.
TANKLAR MEVZİDEN ÇIKTI
Bu arada bulundukları mevzilerden çıkan tanklar ve zırhlı araçlar, tatbikat sahasındaki çalışmalarını sürdürdü. Tatbikat alanının çevresinde askerlerin devriye gezerek çevre güvenliğini aldıkları görüldü. Tatbikat alanının yanından geçen İpekyolu’nda ise askeri araçların tatbikat alanına lojistik malzeme taşıdıkları gözlendi. TSK ise Silopi Habur bölgesinde icra edilen tatbikatın ikinci safhasına, ilave birliklerin de katılımıyla devam edildiğini açıkladı.
SINIRA YENİ SEVKİYAT
Suriye sınırındaki birliklere takviye amaçlı gönderilen ve aralarında askeri ambulansların da bulunduğu araçlar, demiryoluyla Hatay’ın İskenderun ilçesine ulaştı. Türkiye’nin farklı illerindeki askeri birliklerden trenle nakledilen araçlar, İskenderun Garı’na geldi.
VAGONLARLA SEVK
Askeri araçların, Suriye sınırındaki birliklere takviye amaçlı gönderildiği ve sınırda mevzilendirileceği öğrenildi. Askeri araçların sevk edilmek üzere vagonların üzerinde bekleyişi sürerken, çevrede emniyet tedbirlerinin alındığı görüldü.Takvim
