BM ve AB’den İdlib çağrısı

Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, İdlib’de devam eden hava saldırıları ve çatışmalara son verilmesi ve terörle mücadelede uluslararası insani hukuka saygı gösterilmesi çağrısı yaptı.

Pedersen, BM Güvenlik Konseyi’nin kapalı oturumunda Suriye’deki gelişmelere ilişkin yaptığı bilgilendirmenin ardından gazetecilere açıklamada bulundu.

"Devam eden çatışmalara son verilmesi gerek"
İdlib’deki sivillerin karşı karşıya olduğu korkunç insani duruma dikkati çeken Pedersen, ’’Devam eden çatışmalara son verilmesi gerek. Evet, HTŞ (Heyet Tahrir Şam) terör örgütü İdlib’in çoğunu elinde tutuyor. Konseyde terörle mücadelenin meşru olduğuna dair geniş çaplı bir uzlaşı var ama uluslararası hukuka da saygı gösterilmesi gerek.’’ dedi.

İdlib’de ateşkes konusunda Rus ve Türk yetkililerle görüşmeler yaptığını söyleyen Pedersen, Rusya ve Türkiye’den de ateşkesin korunması yönünde açıklamalar yapıldığını belirtti. Pedersen, Rusya ve Türkiye’yi ateşkesin sahada uygulamasının sağlanması için birlikte çalışmaya devam etmeye teşvik ettiklerini ifade etti.

Pedersen, anayasa komitesinin kurulmasına oldukça yakın olduklarını ve bunun siyasi iradeye bağlı olduğunu söyledi.

"ABD-Rusya iş birliği önemli"
İdlib’deki durumun siyasi süreci karmaşık hale getirmesine rağmen ilerleme kaydedildiğini dile getiren Pedersen, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun Soçi’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmenin de son derece önemli olduğunu vurguladı.

Pedersen, söz konusu görüşmenin siyasi sürece olumlu bir ivme kazandırdığının altını çizerek, siyasi süreçte ilerleme kaydedilebilmesi için Rusya ve ABD arasındaki iş birliğinin çok önemli olduğunu kaydetti.

AB’den İdlib uyarısı
Avrupa Birliği (AB) Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ve AB Komisyonunun İnsani Yardım ve Kriz Yönetiminden Sorumlu Üyesi Christos Stylianides tarafından yapılan yazılı açıklamada, son bir aydır İdlib ve Hama’ya yönelik saldırıların 160’dan fazla sivilin ölümüne ve 200 binden fazla kişinin yerinden edilmesine yol açtığı belirtildi.

Suriye rejimine ve Astana garantörlerine sorumluluklarını yerine getirme uyarısı yapılan açıklamada, çatışmadaki tüm taraflara uluslararası insancıl hukuka saygı gösterme çağrısında bulunuldu.

Çocuklar, kadınlar ve sivilleri hedef almanın hiçbir gerekçeyle açıklanamayacağı vurgulanan açıklamada, AB’nin Suriye halkının adalet taleplerine destek verdiği kaydedildi.

Açıklamada, artan gerginliğin Suriye’deki savaşın askeri yollarla çözülemeyeceğini bir kez daha gösterdiği, AB’nin Birleşmiş Milletler nezdinde kapsayıcı bir siyasi çözümü desteklemeye devam ettiği vurgulandı.

İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesindeki durum
Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib ili, neredeyse iç savaşın başından bu yana muhaliflerin kalesi niteliğinde.

Halihazırda iç göç ile nüfusu 4 milyona ulaşan İdlib’in merkezi, mart 2015’te muhaliflerin kontrolüne geçti. İdlib, rejimin en yoğun hedef aldığı bölgelerin başında geldi.

Türkiye, Rusya ve İran, 4-5 Mayıs 2017’deki Astana toplantısında, İdlib ve çevresini "Gerginliği Azaltma Bölgesi" ilan etti. Rejim güçlerinin ateşkesi sık sık ihlal etmesi üzerine Türkiye ve Rusya ek mutabakata vardı.

Rejim, destekçilerinin yardımıyla 17 Eylül 2018’de Soçi’de imzalanan mutabakata rağmen saldırılarına devam ediyor.

Kazakistan’ın başkenti Nur Sultan’da 25-26 Nisan’da Türkiye, Rusya ve İran arasında düzenlenen 12. toplantı sırasında artan saldırılar aynı yoğunlukta sürüyor.

Sivil Savunma kaynakları, 25 Nisan’dan bu yana yapılan saldırılarda en az 268 sivilin yaşamını yitirdiğini, 660’dan fazla sivilin yaralandığını belirtiyor. Esed rejimi ve destekçilerinin, Türkiye ve Rusya’nın İdlib mutabakatını imzaladığı 17 Eylül 2018’den beri ateşkesi ihlal ederek gerçekleştirdiği saldırılarda 553 binden fazla sivil yerlerinden edildi.

Rejim, İran destekli terörist gruplar ve Rusya’nın hava desteğiyle, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’ne bir ay önce başlattığı geniş çaplı saldırılarla 100 kilometrekare civarında bir alanı ele geçirdi. Askeri muhalifler ise söz konusu bölgeleri rejim güçlerinden geri almak için zaman zaman operasyon düzenliyor.