Geçen yılın son çeyreği ile bu yılın ilk iki çeyreğinde daralan Türkiye ekonomisi, üçüncü çeyrekte yüzde 0,9 büyüme gösterdi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yılın üçüncü çeyreğine ilişkin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) verilerini açıkladı.
Bu dönemde GSYH, cari fiyatlarla yüzde 11,5 artarak 1 trilyon 145 milyar 99 milyon lira olarak gerçekleşti.
GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde, temmuz-eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre tarım sektörü toplam katma değeri yüzde 3,8, sanayi sektörü yüzde 1,6 artarken, inşaat sektörü yüzde 7,8 azaldı.
Ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetlerinin toplamından oluşan hizmetler sektörünün katma değeri ise yüzde 0,6 arttı.
- Büyüyen sektörler
İktisadi faaliyet kollarına göre cari fiyatlarla en yüksek büyüme hızı yüzde 30,5 ile "tarım, ormancılık ve balıkçılık" sektöründe görüldü.
Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 0,6 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH, zincirlenmiş hacim endeksinde de bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,4 yükseliş görüldü.
- Hane halkı nihai tüketim harcamaları yüzde 1,5 arttı
Hane halkı ve hane halkına hizmet eden kar amacı olmayan kuruluşların nihai tüketim harcamaları yılın üçüncü çeyreğinde, geçen yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 1,5 yükseldi. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 7 artış gösterirken, gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 12,6 geriledi.
Mal ve hizmet ihracatı, yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre zincirleme hacim endeksi olarak yüzde 5,1, ithalatı yüzde 7,6 arttı.
- İş gücü ödemelerinde yüzde 19,8 artış
İş gücü ödemeleri yılın üçüncü çeyreğinde, geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 19,8, net işletme artığı/karma gelir yüzde 6,2 yükseldi.
İş gücü ödemelerinin cari fiyatlarla gayrisafi katma değer içindeki payı geçen yılın aynı çeyreğinde yüzde 31,3 iken söz konusu oran bu yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 33,4 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 52’den yüzde 49,3’e düştü.
- Tablolar
| Yıl |
Cari fiyatlarla GSYH
(milyon lira) |
Cari fiyatlarla GSYH
(milyon dolar) |
GSYH Zincirlenmiş Hacim
Endeksi(2009=100) |
Büyüme hızı
(yüzde) |
| 2018 1. Çeyrek |
790.113 |
207.165 |
158,5 |
7,4 |
| 2018 2. Çeyrek |
890.436 |
205.827 |
173,3 |
5,6 |
| 2018 3. Çeyrek |
1.026.649 |
189.837 |
184,8 |
2,3 |
| 2018 4. Çeyrek |
1.017.190 |
186.214 |
180,7 |
-2,8 |
| 2018 Yıllık |
3.724.388 |
789.043 |
174,3 |
2,8 |
| 2019 1. Çeyrek |
922.029 |
171.729 |
154,9 |
-2,3 |
| 2019 2. Çeyrek |
1.023.855 |
174.506 |
170,6 |
-1,6 |
| 2019 3. Çeyrek |
1.145.099 |
201.848 |
186.6 |
0,9 |
- Sektörler
TÜİK verilerine göre, cari fiyatlarla iktisadi faaliyet kollarının büyüme hızları (yüzde) şöyle:
| |
2018 yılı 3. çeyreği |
2019 yılı 3. çeyreği |
| Tarım, ormancılık ve balıkçılık |
14,8 |
30,5 |
| Sanayi |
37,8 |
7,5 |
| İmalat sanayisi |
38,7 |
6,7 |
| İnşaat |
-10,7 |
-14,2 |
| Hizmetler |
32,5 |
12 |
| Bilgi ve iletişim |
22,4 |
11,1 |
| Finans ve sigorta faaliyetleri |
36,9 |
9,8 |
| Gayrimenkul faaliyetleri |
13,7 |
11,8 |
| Mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri |
13,1 |
13,4 |
| Kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri |
31,1 |
20,3 |
| Diğer hizmet faaliyetleri |
22,1 |
15,6 |
| Sektörler toplamı |
24,2 |
12,1 |
| Vergi-sübvansiyon |
14,3 |
6,7 |
| Gayrisafi yurt içi hasıla (Alıcı fiyatlarıyla) |
23,1 |
11,5
|
