Artan göçle insan ticareti riski daha vahim boyutlara ulaştı. Uluslararası suç örgütleri bu işten yılda, 32 milyar dolar kazanıyor. Uluslararası Göç Örgütü (IOM) çalılma başlattı.
IOM, "Sorumlu Tüketin" kampanyasıyla tüketicilerin alışverişte insan ticaretini sorgulaması hedefleniyor. Tüm zamanların en çok göç alan toprakları Anadolu, son yıllarda Rusya'dan Afganistan'a, Çin'den Sudan'a kadar birçok ülkeden insanın kendine yeni bir hayat kurmak için seçtiği "memleket" olarak öne çıkıyor. Uluslararası Göç Örgütü (IOM) Türkiye'nin Misyon Şefi Meera Sethi'ye göre bu, Türkiye'nin bölgesinde bir istikrar kalesi gibi ayakta kalan nadir ülkelerden olmasıyla birebir bağlantılı. IOM bir yandan göçü tüm taraflar için pozitif hale getirecek çalışmalar yaparken bir yandan da en büyük risklerden "insan ticaretinin" önlenmesine yönelik kampanyalar yürütüyor.
ÇOCUKLAR DA MAĞDUR
Sethi'nin verdiği rakamlar gerçekten sarsıcı. Yaklaşık 150 milyar dolarlık dev bir endüstri haline gelen insan ticaretine ne yazık ki sadece yetişkinler değil, çocuklar da maruz kalıyor. Örgüt, 2009'dan beri yürütülen dev bir kampanyayı ilk kez Türkiye'ye taşıdı. Adı, "Sorumlu Tüketin". Tükettiğiniz ürünlerin imalat veya hizmet aşamasında, zorla çalıştırılan insanların gözyaşı olabilir. Meera Sethi'yle göçü, yarattığı ekonomiyi ve topluma düşen sorumlulukları konuştuk.
IOM'den bahseder misiniz, neler yapıyorsunuz?
IOM, 1951'de kurulan hükümetler arası bir örgüt. 2013 itibarıyla dünyada 215 milyon göçmen var. IOM, göçün düzenli yapılması ve toplumsal entegrasyona yönelik projeler yürütüyoruz. Göçün yüzde 10-15'i düzensiz boyutta.
Dünyada insan ticaretinin boyutları nedir?
Dünyada 105 milyon insan çalışma amaçlı dolaşıyor. Bunların 21.9 milyonu zorla çalıştırılıyor. Bunların 9.1 milyonu göçmen. Bu rakamın içinde çocuk oranı ise yüzde 10'un altında. İnsan ticaretinden etkilenen insanların yarattığı ekonominin 150 milyar doları bulduğu tahmin ediliyor. Ancak tüm bu rakamlar bir tahmin. Emniyet Genel Müdürlüğü'nün verilerine göre son 9 yılda Türkiye'de bin 321 kişi insan ticareti mağduru.
HÜKÜMETLERLE İŞBİRLİĞİ
Kimlerin cebi bu işten doluyor?
Elbette göçle ilgili uluslararası organize suç örgütleri var. Bunların da yılda bu işten 32 milyar dolar gelir elde ettikleri tahmin ediliyor. Bu çok büyük bir para. Ciddi bir endüstri olmuş durumda. Bunun seyahat belgeleri, ulaşımı, çocuk ayağı hepsi ciddi gelir kalemleri. Eğer düzgün yönetilebilirse göçmen bir ülke için kayıp değil, kazançtır. Bizim de amacımız bu suç şebekelerini hükümetlerle birlikte engellemek. Ancak sürekli yeni yollar buluyorlar.
Tüketim bu ticareti körüklüyor mu?
Hepimiz tüketici olarak insan ticareti ve işgücü sömürüsünü durdurabiliriz. Sorumlu tüketirsek onları üretenlerin hayatında fark yaratabiliriz. Bu ürünlerin kimler tarafından yapıldığı hakkında bilgi talep etmeliyiz. Zorla çalıştırmanın yüzde 90'ı özel şirketlerde gerçekleşiyor. Türkiye'de kamu spotlarıyla desteklenen bir kampanya başlattık.
Yıllık bütçesi 1.3 milyar $
IOM'in bütçesi ne kadar?
2013 bütçemiz 1.3 milyar dolar. 480'in üzerinde sahada çalışıyoruz. Türkiye ofisi 1991'de açıldı. Ana ofis Ankara'da ancak operasyonel merkezimiz İstanbul. Ayrıca Antep'te de ofis açtık. Adıyaman ve Antakya'da projeler yürütüyoruz.
Batı sınırında 3'lü anlaşma tamam
Göçmen ölümlerinin azaltılması için neler yapıyorsunuz?
Bunların arkasında ne yazık ki suç örgütleri var. Bu tür olayların önlenmesi için Brüksel merkezli Akdeniz Göçü Gücü adında bir oluşum var. Türkiye'de de denizde kurtarma stratejisi geliştirdik. Türk Sahil Güvenlik yönetimiyle de birlikte çalışıyoruz. Geçtiğimiz haftalarda IOM işbirliği çerçevesinde 45 kişi kurtarıldı. Hatta Türkiye, Yunanistan ve Bulgaristan'la entegre sınır yönetimi anlaşması imzaladı. Ay sonunda bunun tanıtımını yapacağız. Üç ülke arasında bilgi paylaşımı, ortak gözetleme ve izleme programları yapılacak. Projeyi Avrupa Birliği finanse ediyor.
Fuhuş için ortak çalışma
Türk hükümetiyle çalışmalarınız ne yönde?
1991'de Iraklı, Afgan ve İranlı göçmenlerin yerleşik göçüyle ilgili çalıştık. 2002'de eski SSCB'den yoğun kadın göçü olduğunda Türkiye bizden yardım istedi. Kadınların çoğu fuhuşa süreklendi, cinsel istismara uğradı. Bu konuda hükümetle birçok işbirliği yapıldı ve 2003'te insan ticaretiyle mücadelede ilk ulusal eylem planı hazırlandı. Buradaki çalışmalar sürüyor.
SABAH
