Gazi Süleyman Paşa Sempozyumu,  Kocaeli, 25-27 Mart 2016 
Kocaeli Belediyesi, Kocaeli ve Marmara Bölgesi fetihlerini esas alarak üç yıl önce başlattığı ve artık bir gelenek haline getirdiği sempozyum serisini her geçen yıl daha da geliştirip, genişleterek devam ettiriyor. İlkini Osman Gazi’nin efsanevi komutanları Gazi Akçakoca’nın, ikincisini geçen yıl Gazi Karamürsel adına düzenlediği sempozyumun üçüncüsü de 25-27 Mart tarihleri arasında yine Kocaeli’de düzenliyor. Her sempozyum günü de bir önceki sempozyumda sunulmuş tebliğler mükemmel bir baskı ile kitaplaştırılıp tebliğ sahiplerine takdim ediliyor. Bu Cuma başlayacak Gazi Süleyman Paşa ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu konusuna grmeden önce bu organizasyonları düzenleyen ve başarı ile sonuçlandıran, başta Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın    İbrahim Karaosmanoğlu ve akademisyen ekibi kutluyor ve misafirperverliklerinden dolayı çok teşekkür ediyorum. 

Yarın başlayacak bu tarihi sempozyumla ilgili olarak; İki gün önce Rumeli Fatihi Gazi Süleyman Paşa’nın atıyla birlikte gömülü olduğu türbesinin (ve beş asır sonra gelip türbenin bahçesine uzanacak olan vatan şairi Namık Kemal’in kabrinin de ) bulunduğu Bolayır’da yapılan basın açıklaması da çok anlamlı olmuştur. İncecik bir kara parçası üzerine kurulmuş bu köy, Gelibolu Yarımadası’nın en dar kısmında, yılın her vakti rüzgarların küfül küfül estiği, hem Saros Körfezi hem de Ege’ye hakim, gelen geçen fatihleri selamlayan harika bir konuma sahiptir. (Bu vesile ile Namık Kemal’le alakalı olarak, geçtiğimiz günlerde, öğrencim Ömer Erdemir, "Bârika-i Zafer adlı Eseri Çerçevesi’nde Namık Kemal’in Osmanlı Tarihi ve Tarihçiliği’ne Bakışı”adlı yüksek lisans tezini konuyla ilgili olanların dikkatine sunmuş olayım.) 

Sempozyum düzenleme kurulu önce Gazi Süleyman Paşa’nın mezarını ziyaret etmiş sonra basına bilgi vermiştir. Buna göre; Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından 25-27 Mart tarihlerinde 250 akademisyenin katılımı ile Kocaeli’de yapılacak olan Gazi Süleyman Paşa ve Kocaeli Tarih Sempozyumu’nun startı çevre düzenlemesi Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan ve Çanakkale Bolayır Köyünde bulunan Gazi Süleyman Paşa türbesinde verilmiş oluyordu. Burada icra edilen tören ve yapılan konuşmalar basında da haber olarak yer aldığı için sadece sempozyumla doğrudan alakalı noktalara işaret etmek istiyorum. 

Gazi Süleyman Paşa’nın kabrinde yapılan törende konuşan Büyükşehir Genel Sekreter Yardımcısı Feyzullah Okumuş’un ifadesine göre: "3 yıldır uluslararası düzeyde Kocaeli tarihi ve Kocaeli tarihine öncülük etmiş beylerimizin, büyüklerimizin tarihe bıraktıkları eserleri, yaşamlarını ve tarihe kattıklarını sempozyum olarak halka duyuruyoruz. Bu yıl sempozyumun konusu olan Gazi Süleyman Paşa’nın mezarının bulunduğu Bolayır’da çalışmalar yaptık’’ Bir ay önceye kadar kabrin çevresi yüzüne bakılacak noktada değilken, şu anda çok nezih bir merkez olduğunu belirten Genel Sekreter Yardımcısı Okumuş, ‘’Buranın bizim için önemi çok büyük olduğu için bu hizmetleri yaptık. Bunu tarihimizde yer almış komutanlarımıza, ecdadımıza olan saygımızın bir göstergesi olarak yaptık. Bu sempozyum kapsamında yapılan ilk çalışmaydı. Sempozyumu yapacağımız yerde değişik sergiler ve atölyeler olacak. Sempozyumumuza gelen herkesi Kocaeli’ye davet ediyoruz. Yaz aylarında Kocaeli’den otobüslerimiz Çanakkale gezisi kapsamında buraya geliyoruz. Bolayır ile neredeyse kardeş kent olmuş gibiyiz. Bizim için ayrı yeriniz var. Bolayır muhtarı ve gençlerine katkıları için teşekkür ediyoruz” ifadesini kullandı.

Türkiye’nin en büyük yerel tarih sempozyumu olan bu sempozyuma 80 üniversiteden, 19 yabancı ülkeden akademisyen katılacak. 250 akademisyen, 3 gün boyunca 210 tebliğ yayınlayacağını da yine bu açıklamadan öğrenmiş oluyoruz. Gazi Süleyman Paşa Sempozyumun açılışını 25 Mart’ta saat 15.00’te Kocaeli’de başlayacak ancak bundan önce Gazi Süleyman Paşa’nın inşa ettiği Orhan Camii ziyaret edilecek. Buradan da tarih koridorundan Sırrı Paşa Konağı’na gelinecek ve katılımcılara yemek verilecektir.

Düzenleme Kurulu adına konuşan ve bilgi veren Sakarya Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Haluk Selvi ise;  "Bu tebliğler arasında seçtiğimiz 210 tebliğ ile sempozyuma katılacağız. Bu kentte yaşayan vatandaşlar üzerinde bulundukları toprağın tarihi ve kültürel mirasının farkındalar. Süleyman Paşa ile ilgili bilgilerle önümüzdeki yıl yapacağımız sempozyumda tebliğ kitabımız belki 3 bin 500 sayfa olarak karşınıza çıkacaktır. Bu tarihsel sürecin ortaya çıkmasından Büyükşehir Belediyesi’ne ve destekleyenlere teşekkür ediyorum”  derken Kocaeli Üniversitesi adına Düzenleme Kurulu Üyesi Tarih Bölüm Başkanı Doç. Dr. İbrahim Şirin de: "Cumhuriyeti korumak için Osmanlı’nın kuruluşunu iyi bilmek gerektiğini düşünüyoruz. Bunun için kurucu beylerden başladık. Osmanlı’nın kuruluşunun yeniden canlandırılması gerektiğini düşünüyoruz. Zor dönemden geçiyoruz. Bunun için geçmişe bakmak gerekiyor. Bizi diri ve birlikte tutan ruha bakmak gerekiyor. Geçmişe bakarsak hala o ruhun ayakta olduğunu görürüz. Biz Kocaeli üniversitesi olarak herkese teşekkür ediyoruz” ifadeleriyle üniversite olarak desteklerini ifade etmiştir. Bu arada sempozyum düzenleme kurulu içerisinde yer alan ve sekreterya gibi zor bir işi yıllardır başarı ile yürüten, değerli öğrencim ve meslekdaşım Doç.Dr.Bilal Çelik’i ve diğer emeği geçen dostları bir kez daha gönülden tebrik ediyorum. Onlar; Kocaeli Belediyesi’nin; "Çalışınca oluyor” sloganı çerçevesinde şekillenen geniş misyonu, yerel yönetimlerin dar ve katı kalıplarından kurtulmuş evrensel bakış açısı ve ilgili kurumların desteğinden cesaret alarak; Gösterdikleri çaba ve yayınladıkları bildiri kitaplarıyla: "Türkler tarih yapar ama yazamaz” hükmünü de boşa çıkarmış oluyorlar. 

25-27 Mart tarihlerinde, Kocaeli’de The Ness Otel’de başlayacak olan sempozyumda protokol konuşmalarının ardından Prof. Dr. Aziz Özcan, Prof. Dr. Feridun Emecen, Prof. Dr. Rhoads Murphey, Prof. Dr. Erhan Afyoncu tarafından ilk oturumun gerçekleştirilecektir. Bu seneki tarih ödülü de Kuruluş Dönemi çalışmalarıyla haklı bir üne sahip Prof.Dr. Feridun Emecen’e verilecektir. Ayrıca sempozyumun yapılacağı otelde okçuluk atölyesi kurulacak. Kuruluş dönemi Osmanlı eserlerinin sergisi yer alacaktır. Sempozyum kapsamında; 19 ülke ve 80 üniversiteden, 250 akademisyen 3 gün süreyle 210 tebliğ sunacaktır. Okuyucularımıza kısa bir bilgi vermek gerekirse; Süleyman Paşa, Orhan Gazi’nin ilk çocuğu olup genç yaşta vefat etmiştir. Tarihlerimizde Rumeli Fatihi olarak bilinmekte ve 41 veya 43 yıllık bir yaşamı olduğu belirtilmektedir.Ancak Prof.Feridun Emecen’in de işaret ettiği üzere; 1324 tarihli Mekece vakfiyesinde şahitlik etmiş olduğuna göre, -yaygın kanaatin aksine- en azından 1310 tarihinden önce doğmuş olması gerektiğinden vefat ettiğinde de 50 yaşlarında olduğu tahmin olunabilir. Süleyman Paşa İznik, İzmit ve Karasi fetihlerine katılmış, sancak beyliği yapmış,Üsküdar’dan Beypazarı’na kadar uzayan geniş bir bölgenin yönetimini üstlenmiş, siyasi bir boşluktan istifade Ankara’yı da fethetmiştir. 

Süleyman Paşa; Babası Orhan Gazi’nin, Balkanlar ve Rumeli’de Bizans’la ortak amaç doğrultusunda uzun süredir devam ettirdiği dostana ilişkilerin ve stratejik hamlelerin bir devamı olarak; Rumeli topraklarına geçmiştir. Orhan Gazi’nin emri ile Karasi Beyliğinin tecrübeli devlet adamları ve komutanları Ece Bey,Hacı İlbeyi,Fazıl Bey ve Gazi Evranos Bey’in danışmanlı eşliğinde Osmanlı’nın Trakya, Balkanlar  veya Doğu Avrupa’daki ilk toprakları onun eliyle fethedilmiştir. Ancak bu fütuhat; Ta Ertuğrul Gazi’den başlayan, Osman Gazi ile devam eden ve Orhan Gazi ile sonuçlanan uzun vadeli bir stratejinin sonucu olmuştur. Yakın komşularla dostane ilişkiler, Karasi ve diğer Anadolu beyliklerinin tecrübesinden istifade, dini ve etnik farklılıklara rağmen ortak düşmana karşı amaç ve hedef birliği, adaletli yönetim, insaf ve merhamet, tebliğ ve gaza ülküsü bu tarihi stratejinin değişmeyen dinamikleri olmuştur. Öyleki aradan daha çeyrek asır geçemeden, bu adaletli yönetime şahid olan düşman bile heyetler gönderip: "no’lur sizler gelip bize bey olsanız” demek zorunda kalacaktır.
Bu sempozyuma bendeniz de; "Karacadağ’dan Kocaeli ve Rumeli’ye Osmanlı Kuruluş Devri Fetihleri’nin Temel Dinamikleri:Strateji-Beylik ve Bürokrasi” başlıkla bildirimle katılacağım. Bu bağlamda; Osmanlı Beyliği’nin Rumeli’ye geçişinin sembol ismi olan Gazi Orhan oğlu Süleyman Paşa’yı bu fütühata yönelten en az 50 yılllık bir oluşum ve gelişim dönemine dikkat çekilecek; Ankara-Konya arasında yer alan Karacadağ eteklerinin Osmanlı Beyliği’ni kuran Kayı Boyu’nun ilk konaklama ve yerleşim yeri olarak önemi vurgulanacak, batıya doğru adım adım ilerleme, Bilecik, Söğüt, Bursa ve daha sonra Kocaeli Yarımadası ve Rumeli fetihleri üzerinde durulacaktır. 2003 yılı yazında Prof.Halil İnalcık’la birlikte Karacadağ Bölgesinde yapılan topografik araştırma ve incelemenin yanında, sonraki yıllarda da devam eden yöresel araştırmalar da bu başlamda ele alınacaktır. Bu çalışma kapsamında Karacadağ’dan Eskişehir’e, oradan Söğüt’e, Söğüt’ten Bursa’ya, Bursa’dan Kocaeli Yarımadasına kadar belli bir çizgide devam eden ahi ve fütüvvet ruhuyla şekillenen gaza ve fütuhat ve bir devletin doğuşu gözlemlenmeye çalışılacaktır. Allah nasip ederse sempozyum bitiminde kaleme alacağım değerlendirme yazısı kapsamında bildirimizin içeriğini daha ayrıntılı bir biçimde, sempozyumun yansımalarını da ilave ederek siz okuyucularımla hem bu köşede hem de bir TV programında paylaşmaya çalışacağım inşallah.  


Gazi Süleyman Paşa Türbesi, Bolayır Köyü- GELİBOLU/ÇANAKKALE